Nima uchun harakatsiz turmush tarzi mental salomatlik uchun xavfli va qanday qilib bu bilan kurashish kerak?

Yetarlicha jismonan faol bo‘lmaslik tashvish va depressiya rivojlanish ehtimolini oshiradi, deb yozadi Lifehacker.

Harakatsiz turmush tarzi sog‘liqqa qanday ta’sir qiladi?

Pandemiya barchani o‘z-o‘zini izolyatsiyalashga va xodimlarni masofadan turib ishlashga majbur qildi. Bu esa kamroq harakat qilish va o‘tirgan holatda ko‘proq vaqt o‘tkazishga sabab bo‘ldi.

Ayova shtati universiteti Wellbeing and Exercise laboratoriyasining direktori Jeykob Meyer o‘z tadqiqotini o‘tkazdi. U pandemiyaning birinchi haftasidagi ma’lumotlarni o‘rganib chiqdi va kam mashq qilgan hamda ekranlar oldida ko‘p vaqt o‘tkazgan odamlarda stress, tushkunlik va yolg‘izlikni his qilish ehtimoli ko‘proq ekanini aniqladi.

Ikkinchi hafta natijalari yanada optimistik bo‘ldi. Tadqiqot ishtirokchilarining aksariyati yangi hayot sharoitlariga moslashganda, ularning ruhiy salomatligi yaxshilangani aniqlandi. Ammo asosan harakatsiz turmush tarzini davom ettirgan odamlarning ruhiy holati yaxshilanmadi.

Ammo yaxshi yangiliklar ham bor. Meyerning birinchi tadqiqotlari shuni tasdiqladiki, hatto uy ichidagi holat ham kayfiyatga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bundan tashqari, jismoniy faollik tashvish darajasini pasaytiradi va uyqu sifatini yaxshilaydi. “Odam qanchalik ko‘p harakat qilsa, u qanchalik tez-tez mashq qilsa, uning ruhiy salomatligi shunchalik yaxshi bo‘ladi”, — deb qo‘shimcha qiladi Meyer.

Biroq harakatsiz turmush tarzi muammosi ko‘proq masofadan ishlaydiganlarga tegishli. Ofis tartibi ish stolida kam vaqt sarflashga majbur qiladi. Harakatsiz turmush tarzi bilan kurashishni boshlash va uni yengish uchun mutaxassislar bir nechta oddiy qoidalarga rioya qilishni maslahat beradi.

Harakatsiz turmush tarzi bilan qanday kurashish kerak?

Oddiy mashqlardan boshlang

Agar siz shunchaki kvartira yoki ofis atrofida sayr qilsangiz ham, bu allaqachon jismoniy faollik darajasini oshiradi va foyda keltiradi.

O‘zingiz bajara oladigan vazifalarni qo‘ying

Agar yugurishni yomon ko‘rsangiz, moda yoki boshqa odamlarning maslahati bilan buni qilishning hojati yo‘q. Sport rejasiga rioya qilishga yordam beradigan sharoitlarni yaratishga harakat qilish, masalan, yaqinlar bilan mashq qilish orqali va bir-biringizni qo‘llab-quvvatlashingiz mumkin.

Ko‘proq piyoda yuring

Sport murabbiyi Molli Makdonald tez-tez zinapoyadan yuqoriga va pastga tushishni yoki hech bo‘lmaganda bir xonadan ikkinchisiga yurishni maslahat beradi. Toza havoda sayr qilishni ham unutmaslik lozim. Buning uchun har qanday bo‘sh daqiqadan foydalanish mumkin: tushlik paytida piyoda yurish, chiqindini tashlab kelish, yetkazib berish xizmatiga buyurtma berishdan ko‘ra, borib olib kelish.

Agar masofadan turib ishlasangiz, g‘ayrioddiy usulni sinab ko‘ring — “ofisga xayoliy yo‘l”. Har kuni ertalab, masalan, uy atrofida bir oz sayr qilish va keyin ish joyiga qaytish. Kechqurun ham xuddi shuni takrorlash foydali bo‘ladi.

5 daqiqalik mashg‘ulotlar tashkil qiling

Agar sport bilan shug‘ullanish yoki sayr qilish uchun ma’lum bir vaqtni topishda qiynalayotgan bo‘lsangiz, muntazam ravishda bir necha daqiqani juda qisqa mashg‘ulotlarga sarflashga harakat qiling. Murabbiy Makdonaldning qayd etishicha: kun davomida har soatda 5 daqiqa ham to‘liq mashg‘ulotga aylanadi. Agar 8 soat ishlasangiz va ushbu yondashuvga rioya qilsangiz, unda 40 daqiqalik mashqni bajarasiz.

Bundan tashqari, mutaxassislar o‘rtacha murakkablikdagi aerobik mashg‘ulotlarga haftasiga 150 daqiqa sarflashni maslahat berishadi. Bu kuniga 40 daqiqa tavsiya etilgan ko‘rsatkichga ancha oldinroq erishishga yordam beradi.

Mashg‘ulotlarning intensivligini kuzatib boring

Bir daqiqalik intensiv mashg‘ulotlar ham ancha sezilarli ijobiy o‘zgarishlarga olib keladi. Shuning uchun 5 daqiqada qancha ko‘p mashq bajarilsa, shuncha yaxshi.

Agar qisqa mashg‘ulotlarni yanada samara berishini istasangiz, bu tana vazni uchun foydalidir, chunki ular qon aylanishiga yordam beradi. Agar hech qachon bunday qilmagan bo‘lsangiz, mashqni o‘tirib-turishdan boshlash tavsiya etiladi.

Organizmni harakatga keltiradigan uy ishlarini bajaring

Ayniqsa, yurish yoki turishni talab qiladiganlarini bajarish tavsiya etiladi. Masalan, chiqindini tashlab kelish yoki idishlarni yuvish. Bir joyda uzoq vaqt o‘tirgandan so‘ng, bu qon aylanishiga va butun organizmga yordam beradi.