Qay biri xavfli: megapolisda yashashmi yoki chekish? O‘pka saratoni haqidagi muhim savollarga javoblar

Quyida o‘pka saratoni xavfini qanday kamaytirish va qanday alomatlarga e’tibor berish kerakligi haqidagi ma’lumotlar bilan tanishish mumkin.

Chindan ham chekish o‘pka saratoniga sabab bo‘ladimi?

Ha, bu asosiy va eng muhim xavf omilidir. 20 yildan ko‘proq vaqt davomida kuniga bitta quti tamaki chekadigan insonlarda chekmaydiganlarga qaraganda o‘pka saratoniga chalinish xavfi 8-10 baravar yuqori. Ammo ishi asbest, chang, kimyoviy birikmalar, benzol, anilin bo‘yoqlari va nurlanish bilan bog‘liq bo‘lgan odamlarda ham mazkur xavf omili mavjud.

O‘pka saratonining oldini olish usullari bormi?Asosiy profilaktika usuli chekishni tashlash va sog‘lom turmush tarzidir. Sport zal, toza havoda sayr qilish, vitamin komplekslarini kiritish bilan ovqatlanish, sabzavot va mevalarni ko‘proq iste’mol qilish sinovdan o‘tgan usullardan hisoblanadi.

O‘pka saratonining asosiy belgilari:

• yo‘tal;
• qon aralash balg‘am;
• nafas yetishmovchiligi;
• ko‘krak qafasda og‘riq.

Ha mumkin. Ammo agar kishi 20 yil davomida kuniga bir qutidan chekkan bo‘lsa, demak, tamaki to‘xtatilgandan 3-4 yil o‘tibgina xatar kamayishi mumkin. Faqat 20 yildan keyin xavf umumiy guruhdagi ko‘rsatkichlarga qaytadi. Ammo shuni yodda tutish kerakki, chekish boshqa tizimlarga salbiy ta’sir qiladi, shuning uchun odam chekishni tashlaganda, ko‘plab funksional ko‘rsatkichlar yaxshilanadi. Masalan, yurak-qon tomir kasalliklari, ateroskleroz va koronar patologiyalarning rivojlanish xavfi kamayadi.

Ko‘pincha o‘pka saratoniga keksa yoshda chalinish haqiqatmi?

Kasallanishning eng yuqori darajasi oltmish yoshdan oshgan odamlar guruhida uchraydi. Ammo bemorlarning taxminan 40 foizi 45-60 yoshgacha o‘pka saratoniga chalinadi.

O‘pka uchun ko‘proq zararli narsa: chekish yoki megapolisda yashashmi?

Albatta chekish. Tamaki tutunida 40 dan ortiq kanserogen moddalar mavjud. Megapolisdagi hayotga kelsak, albatta, bu qo‘shimcha xavf omilidir, chunki u chang, ba’zi hududlarda ekologik muammosi, shuningdek, bo‘yoq va boshqa toksinlarning yuqori miqdori, chiqindi gazlarsiz bo‘lmaydi. Albatta, megapolislar xavfni oshiradi, ammo chekish kabi sezilarli darajada emas. Va bu ikki omilning kombinatsiyasi o‘pka saratoniga chalinish xavfini 10 martadan ko‘proq oshiradi.

Tamakini kam miqdorda chekish odatdagi chekish kabi zararli emasmi?

Zararli emas, ammo bu qo‘shimcha xavf omilidir. Chekadigan oilalarda chekmaydigan turmush o‘rtog‘i yoki aksincha bo‘lsa,  o‘pka saratoniga chalinish xavfi 4-5 baravar yuqori.

Elektron sigaretalar va veyplarning zarari odatdagi tamakilarning zarari bilan taqqoslanadimi?

U biroz boshqacha. So‘nggi paytlarda sigaret chekadigan bemorlarda pnevmoniya va og‘ir pnevmoniya xavfi oddiy odamlarga qaraganda ancha yuqori ekanligini ko‘rsatadigan maqolalar chop etilmoqda. Shuning uchun boshqa xavf omillari mavjud, ammo ularni kamaytirish mumkin emas. Va agar biz o‘pka saratonini rivojlanish xavfi haqida gap ketarkan, yaqin kelajakda olib boriladigan tadqiqotlar davomida elektron sigaretalar va veyplarni chekishning bevosita xavfli tomonlari haqida ma’lumotlar taqdim etiladi.