Lab bo‘yog‘i aslida nimadan iborat: bilish kerak bo‘lgan foydali va zararli mahsulotlar

Lab bo‘yog‘idan foydalanish qadimgi misrliklarga borib taqaladi, ular lablarini bo‘yash uchun xina yoki ezilgan hasharotlardan foydalangan. Qattiq lab bo‘yog‘ini birinchi marta arab kosmetologi Abu al-Qosim az-Zahraviy ixtiro qilgan. Qizil lablarni o‘zining tashrif qog‘oziga aylantirgan qirolicha Yelizaveta II lab bo‘yog‘iga yanada mashhurlik qo‘shdi, deb yozadi Marie Claire.

Foto: Marie Claire

Lab bo‘yog‘i tarkibi

Lab bo‘yog‘i mahsulotlari marka va rangga qarab farq qilishi mumkin. Biroq barcha lab bo‘yog‘i ma’lum umumiy ingrediyentlarni o‘z ichiga oladi:

Mum

Bu lab bo‘yog‘iga xarakterli shakl berish uchun kerak. Lab bo‘yog‘ida ishlatiladigan mum uch turdagi mumning birikmasidir:

• asal mumi;
• kandelilla mumi;
• karnauba mumi.

Kandelilla mumi kandelilla butasining barglaridan olinadi. Karnauba mumi Braziliya palmalarining barglaridan olinadigan o‘simlik mumining bir turi bo‘lib, u asal mumi va kandelilla mumidan qimmatroq. Shuning uchun ko‘proq karnauba mumini o‘z ichiga olgan lab bo‘yog‘i qimmatroq turadi.

Yog‘lar

Bu lab bo‘yog‘iga yorqinlik va shaffof effekt beradigan yog‘ qo‘shilishidir. Lab bo‘yoqlarida har xil turdagi yog‘lar qo‘llanadi, masalan, kastor, o‘simlik, mineral moy, lanolin. Ba’zida kakao moyi ham qo‘shilishi mumkin. Yog‘ va mum muhim tarkibiy qismlardir, chunki ular birgalikda kosmetik mahsulotning umumiy og‘irligining taxminan 60 foizini tashkil qiladi.

Pigment va bo‘yoqlar

Ular kerakli rangni berish uchun ham lab bo‘yog‘ida ishlatiladi. Vositada ishlatiladigan bo‘yoqlarga vismut oksixlorid, binafsha rang marganes, titan dioksidi kiradi. Amaldagi pigmentlar o‘simliklardan olinadi yoki turli xil kimyoviy moddalar aralashmasidir.

Spirt va xushbo‘ylantiruvchilar

Spirt mum va moylar uchun erituvchi sifatida ishlatiladi. Xushbo‘y hid mahsulotga yoqimli hid berish va boshqa mahsulotlarning hidini yo‘qotish uchun kerak.

Konservant va antioksidantlar

Ular lab bo‘yog‘iga uning saqlash muddatini oshirish va uning xiralashishi yoki rangsizlashishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun qo‘shiladi. Yuqorida aytib o‘tilgan mahsulotlarga qo‘shimcha ravishda, lab bo‘yog‘ida kremniy dioksidi va slyuda ham bo‘lishi mumkin. E vitamini, shi yog‘i va aloe vera kabi yumshatuvchi moddalar lab bo‘yog‘ini yanada namlash uchun qo‘shiladi. Jojoba yog‘i, moychechak yog‘i va organik pigmentlar kabi tabiiy ingrediyentlar ham ko‘plab lab bo‘yog‘ida mavjud.

Zararli tarkibiy qismlar

Lab bo‘yog‘i mavjud bo‘lgan barcha mahsulotlardan foydalanish xavfsiz emas. Ba’zi lab bo‘yog‘i sog‘liq uchun potensial xavfli moddalarni o‘z ichiga olishi mumkin.

Qo‘rg‘oshin

Ba’zi lab bo‘yog‘ida oz miqdorda qo‘rg‘oshin mavjud. AQSH Sog‘liqni saqlash va inson xizmatlari agentligi biror-bir kosmetik mahsulotda mavjud bo‘lishi mumkin bo‘lgan qo‘rg‘oshin miqdori bo‘yicha hech qanday cheklovlar o‘rnatmagan bo‘lsa-da, u organizmga xavfli bo‘lishi mumkin. Bu sog‘liq uchun xavf tug‘diradi, masalan:

• bepushtlik;
• anemiya;
• saraton;
• o‘rganishga qobiliyatsizlik; 
• xulq-atvor bilan bog‘liq muammolari.

Ko‘mir smolasidan olingan bo‘yoq

Qizil lab bo‘yog‘ini tayyorlash uchun ishlatiladigan pigmentlar nojo‘ya ta’siri bo‘lgan mahsuloti bo‘lgan ko‘mir smolasidan olinadi. Yutilsa, u ko‘ngil aynishi, bosh og‘rig‘i va terining qizarish xususiyatini keltirib chiqarishi mumkin.

Karmin

Bu pigmentli kokineal parchalarini qaynatish orqali olingan tabiiy bo‘yoq. U terida qizarish xususiyati va allergiyaga olib kelishi mumkin.

Xavfli bo‘yoqlar

Masalan, alyuminiy, bariy, kaliy va stronsiydan tayyorlangan yog‘li bo‘yoqlar terida qizarish xususiyatini keltirib chiqaradi

Xushbo‘ylantiruvchilar

Lab bo‘yog‘iga qo‘shilgan ba’zi sun’iy xushbo‘ylantiruvchilar lablar qurishi, yorilishi va dermatitga olib kelishi mumkin. Shuning uchun har qanday lab bo‘yog‘ini sotib olishdan oldin uning tarkibida qanday ingrediyentlar borligini bilib olish tavsiya etiladi. Shu tarzda zararli moddalarni o‘z ichiga olgan har qanday lab bo‘yog‘ini ishlatishdan qochish mumkin.

Manba