Organizmda temir tanqisligi mavjudligini qanday aniqlash mumkin?

Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, tanada temir yetishmasligi aholining 30-40 foizida kuzatiladi. Bunga ovqatlanish odatlaridan tortib surunkali kasalliklargacha bo‘lgan turli xil omillar sabab bo‘lishi mumkin. Temir tanqisligini qanday aniqlash, uning asosiy sabablari nima va u bilan qanday kurashish kerakligi haqida quyida batafsil ma’lumotga ega bo‘lish mumkin.

Temir tanqisligining asosiy belgilari:

Surunkali charchoq. Albatta, bu tanada suyuqlik yetishmasligidan klinik tushkunlik va gormonal muvozanatgacha bo‘lgan har qanday narsaning belgisi bo‘lishi mumkin, ammo gemoglobin ishlab chiqarish uchun temir moddasi javobgar. Agar tanada u yetarli bo‘lmasa, hujayralar kislorod bilan to‘yinmaydi, buning natijasida uyg‘ongandan so‘ng darhol charchoqni his qilish mumkin, hatto uyqu me’yorida bo‘lsa ham.

Teri holati. Temir tanqisligida qurishga moyil bo‘lmagan teri ham yorilishi mumkin va bunga hech qanday namlantiruvchi kremlar yordam bermaydi. Bundan tashqari, temir tanqisligida yuz rangi xira bo‘lib, kulrang tus oladi va teri tabiiy yorqinligini yo‘qotadi.

Bosh og‘rig‘i. Ular gemoglobin yetishmovchiligi bilan ham bog‘liq, agar hujayralar yetarli kislorod olmasa, bosh og‘rig‘i va migren kuzatilishi mumkin. Bu esa oxir-oqibat surunkali kasallikka olib keladi. Ular bilan noxush holatlar – konsentratsiya va xotiraning pasayishi yuzaga keladi.

Soch va tirnoqlarning holati. Temir yetishmasligida sochlar quriydi, avvalgidan ko‘proq sinadi va to‘kiladi. Bunda ham hech qanday niqob, yog‘lar va konditsionerlar yordam bermaydi. Tirnoqlarda ham o‘zgarishlar paydo bo‘ladi, ular yupqalashadi, sinadi va yuzasi notekis bo‘ladi.

Temir tanqisligi sabablari

O‘simliklarga asoslangan diyeta. Go‘sht mahsulotlaridan voz kechish, shubhasiz, tana uchun juda ko‘p afzalliklarga ega bo‘lishi bilan birga ba’zi kamchiliklar mavjud. O‘simlik mahsulotlaridan olingan temir past bioavailability tufayli go‘sht yoki baliqdan ko‘ra yomonroq so‘riladi.

Noto‘g‘ri ovqatlanish. Tanada kerakli moddalar yetishmaganida go‘shtdan voz kechish shart emas. Statistik ma’lumotlarga ko‘ra, o‘simliklarga asoslangan diyetaga rioya qiladigan odamlar turli xil mikroelementlarning yetishmasligidan kamroq azob chekadi, chunki ular diyetani rejalashtirishga ko‘proq e’tibor beradi. Iloji boricha tabiiy va xilma-xil ovqatlanishga harakat qilish va qayta ishlangan mahsulotlarni kamroq iste’mol qilish kerak.

Ichakda temirning so‘rilishiga xalaqit beradigan ovqatlarni iste’mol qilish. Shunisi e’tiborga loyiqki, bularning barchasi tanaga kerak bo‘lgan sog‘lom ovqatlardir. Masalan, don tarkibida mavjud fitik kislota tuzlari, yangi sabzavotlar, tuxum oqi, qahva va choyning polifenolik birikmalar. Albatta, bu oziq-ovqatlardan voz kechish shart emas, faqat ulardan qabul qilganda temirga boy oziq-ovqatlarni ko‘proq iste’mol qilish kerak.

Surunkali kasalliklar. Bularga oshqozon-ichak trakti kasalliklari – seliakiya, oshqozon yarasi, yallig‘lanishli ichak kasalligi, o‘smalar, divertikuloz va parazitar invaziyalar kiradi. Bu holda, temir tanqisligini to‘ldirish masalasi faqat shifokor tomonidan hal qilinadi.

Ortiqcha vazn. Ortiqcha vazn bilan ko‘pincha temirning so‘rilishiga xalaqit beradigan va uning bio-mavjudligini kamaytiradigan yallig‘lanishga qarshi moddalar ishlab chiqarishning ko‘payishi kuzatiladi.

Doimiy sport mashg‘ulotlari. Tabiiy ravishda jismoniy faoliyat faqat foydali. Ular nafaqat oqsillar va suyuqliklarga, balki vitaminlar va minerallarga, shu jumladan, temirga bo‘lgan ehtiyojni sezilarli darajada oshiradi.

Temir tanqisligi bilan kurashish

Agar yuqorida sanab o‘tilgan alomatlar kuzatilsa, mutaxassis bilan bog‘lanish va sababni aniq ko‘rsatadigan sinovlardan o‘tish kerak. Albatta, shifokor  barcha ko‘rsatkichlarni tezda normal holatga keltiradigan qo‘shimchalarni buyurishi mumkin. Shuningdek, ratsionga qo‘shilishi kerak bo‘lgan ko‘plab sog‘lom temirga boy ovqatlar mavjud. Bularga chig‘anoq, grechka, dukkaklilar, mayiz va pomidor sharbati kiradi.

Mavzuga doir:

• Ayniqsa sovuq mavsumda tanqisligi kuzatiladigan D vitamini haqida nimalarni bilish kerak?
• Temir moddasiga boy 7 mahsulot
• Ayollardagi kalsiy yetishmovchiligining asosiy belgilari
• D vitaminining organizm uchun muhimligining 6 sababi
• Magniy uyqusizlikni yengishga qanday yordam beradi?