Quritilgan mevalarning inson organizmiga qanday foyda va zarari bor?
Quritilgan mevalar eng foydali oziq-ovqatlardan biridir. Ular to‘g‘ri quritilganda o‘zida barcha vitamin va minerallarni saqlab qoladi. Quritilgan mevalarda juda ko‘p kletchatka mavjud. Bu ovqat hazm qilish va metabolizmni rag‘batlantiradi. “Noviy ochag” nashri quritilgan mevalarning inson organizmi uchun foyda va zararlari haqda so‘z yuritdi.
Foto: PinterestQuritilgan mevalarning foydalari
Organik usulda yetishtirilgan va kimyoviy moddalardan foydalanmasdan quritilgan tabiiy quritilgan mevalar, shubhasiz, foydalidir. Ular juda ko‘p kletchatkaga ega, u ovqat hazm qilish tizimini rag‘batlantiradi va metabolizmni yaxshilaydi. Ular yangi mevalarga qaraganda ko‘proq mineral va vitaminlarni o‘z ichiga oladi. Ularda qon bosimini me’yorlashtiradigan kaliy, qon aylanishini yaxshilaydigan temir va inson organizmidagi turli hayotiy jarayonlar — yurak, miya, asab tizimi va mushaklarning ishi uchun mas’ul bo‘lgan B vitaminlari ko‘p.
Quritilgan olma
Ularda qon tarkibiga yaxshi ta’sir ko‘rsatadigan, ichak mikroflorasini yaxshilaydigan ko‘p miqdorda temir mavjud.
Quritilgan nok
Quritilgan nok asab tizimiga tinchlantiruvchi ta’sir ko‘rsatadi, kayfiyatni yaxshilaydi. Bundan tashqari, organizmdan toksinlarni chiqarib tashlashga yordam beradi. Oshqozon osti bezi, siydik yo‘llari kasalliklari uchun foydalidir.
Quritilgan o‘riklar
Turshaklar yurak, oshqozon-ichak traktiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, ko‘rish qobiliyatini yaxshilaydi. Quritilgan o‘riklarni doimiy iste’mol qilish qon tomirlarining tiqilib qolish ehtimolini kamaytiradi va qon aylanishini yaxshilaydi, teri, tirnoq va sochlarning sog‘lom bo‘lishiga yordam beradi.
Quritilgan olxo‘ri
Gemoglobinni oshiradi va oshqozon-ichak trakti kasalliklarida foydalidir. Quritilgan mevalar yengil yallig‘lanishga qarshi vositadir.
Mayiz
Asab tizimini mustahkamlashga yordam beradi, kuchlanishni, charchoqni bartaraf etishga, uyquni yaxshilashga hissa qo‘shadi. Homilador va emizikli ayollar uchun foydalidir: temir tanqisligini to‘ldiradi va laktatsiyani yaxshilaydi. Mayiz yurak mushaklarining sog‘lig‘iga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, asab tizimi va immunitetni mustahkamlaydi.
Quritilgan anjir
Qalqonsimon bezni himoya qiladi, ichak parazitlarini chiqarib tashlaydi. Og‘iz bo‘shlig‘ining yallig‘lanishi, yo‘talda yordam beradi.
Shaftoli
Yurak-qon tomir tizimi va buyrak kasalliklaridan aziyat chekadiganlar uchun foydalidir.
Xurmo
Immuniteti zaif, kamqonlik bilan og‘rigan odamlar uchun foydalidir. Ular charchoqni bartaraf etishga va kasallikdan keyin tiklanishni tezlashtirishga, yurak-qon tomir tizimini mustahkamlashga, jigar va buyraklarni faollashtirishga yordam beradi. Homilador ayollar uchun foydalidir: bachadon mushaklarini kuchaytirishga yordam beradi.
Quritilgan mevalarning zarari tomonlari
Shuncha foydali bo‘lishiga qaramay, quritilgan mevalar ham zararli bo‘lishi mumkin. Bu, ayniqsa, sanoat miqyosida ishlab chiqariladiganlar uchun to‘g‘ri keladi. Ularning tijoriy ko‘rinishiga intensiv kimyoviy ishlov berish orqali erishiladi, bu ham hasharotlardan himoya qiladi va saqlash muddatini uzaytiradi. Yorqin ranglar oziq-ovqat bo‘yoqlari va oltingugurt dioksidi fumigatsiyasining natijasidir.
Buning uchun quritilgan mevalarga arzon o‘simlik moylari yoki glitserin bilan ishlov beriladi. Bundan tashqari, ekzotik mevalarni shakar siroplarida namlash odatiy holdir, bu mahsulotga qo‘shimcha shirinlik va kaloriya qo‘shadi.
Hatto yuqori sifatli quritilgan mevalar ham zararli bo'lishi mumkin. Quritilgan o‘rik, olma va boshqa mevalarni sevuvchilar uchun cheksiz miqdorda nazoratsiz ovqatlanish diareya, shish va ovqat hazm qilish buzilishiga olib kelishi mumkinligini yodda tutish kerak.
Shirinligi va glyukoza miqdori yuqori bo‘lganligi sababli, diabetga chalingan odamlar quritilgan mevalarni faqat shifokor bilan maslahatlashganidan keyin va uning nazorati ostida ehtiyotkorlik bilan iste’mol qilishi kerak. Bundan tashqari, quritilgan meva va rezavorlar kaloriyalarda yuqori, shuning uchun vazn kamaytirishni istaganlar ularni ratsionga kiritmagani yaxshiroq.
Quritilgan mevalarni qanday tanlash kerak?
Sifatli quritilgan mevalar yoqimsiz ko‘rinishga ega — ular qattiq va xira rangda bo‘ladi. Juda yorqin rang, ular oltingugurt dioksidi yoki oziq-ovqat bo‘yoqlari bilan ishlov berilganligini ko‘rsatadi.
Shuningdek, haqiqiy quritilgan mevalar o‘ziga xos hidga ega emas. Ishlab chiqarish tezligi va hajmini oshirish uchun olxo‘ri, o‘rik va mayizlar benzin yoki gaz pechlarida quritiladi, shundan so‘ng ular benzin kabi ta’mga ega bo‘ladi, ularga kanserogenlar joylashadi va barcha vitamin hamda fermentlar yo‘q qilinadi.
Shakar bilan boyitilgan mevalarni sotib olayotganda, ular quritilganini unutmaslik lozim. Birinchidan, meva bo‘laklari shakarlanadi va keyin quritiladi. Bundan tashqari, ularning aksariyati shakar bilan emas, balki uning o‘rnini bosuvchi arzon moddalar bilan qayta ishlanadi.
Mevalarni uy sharoitida quritgan yaxshiroq. Ammo buni qilishning iloji bo‘lmasa, sotib olingan quritilgan mevalarni ishlatishdan oldin qaynoq suv bilan yoki xona haroratida suvga namlash, keyin sovuq suv bilan yuvish kerak. Bu kirni tozalash, shuningdek, oltingugurt va kimyoviy moddalardan bartaraf etish uchun amalga oshiriladi.
Manba